Het puntensysteem in het voetbal is de eenvoudigste manier om te bepalen wie er bovenaan staat – en wie er nog wat harder moet gaan trainen. Teams krijgen punten op basis van hun prestaties op het veld. De meeste competities gebruiken dit systeem, of het nu om een competitie gaat of om een toernooi met groepsfases. Hoe beter je resultaat in de wedstrijd, hoe meer punten je scoort. In dit artikel lichten we toe hoe die punten precies worden verdeeld en waarom ze zo belangrijk zijn in verschillende competities.
Puntentelling: Hoe worden punten berekend in het voetbal?
Een “league” is een vorm van voetbalcompetitie waarbij je tegen verschillende teams speelt, zowel thuis als uit. Je speelt dus tegen elk team twee keer gedurende een seizoen, dat meestal 9-10 maanden duurt. De winnaar van een competitie wordt bepaald door het team dat tijdens de gehele competitie de meeste punten heeft weten te verzamelen. De punten worden als volgt verdeeld:
- 3 punten voor een overwinning
- 1 punt voor beide teams bij een gelijkspel
- 0 punt voor een verlies.
In een voetbal puntentabel staat W voor winst, G voor gelijkspel en V voor verlies.
De punten voor verschillende teams worden meestal opgeteld nadat alle officiële competitiewedstrijden zijn gespeeld, waarbij het team met de meeste punten tot winnaar wordt uitgeroepen.
Toernooivoetbal volgt ook hetzelfde patroon, vooral in de groepsfase van de competitie of kwalificatiewedstrijden. Een bepaalde hoeveelheid teams zijn dan gegroepeerd in dezelfde poule en spelen tegen elkaar, waarbij het team met de hoogste punten als winnaar uit de bus komt.
Welke competities maken gebruik van deze puntentelling?
Wereldwijd maken vele competities hier gebruik van. Competities zoals de Nederlandse Eredivisie, de Engelse Premier League, de Spaanse La Liga, de Italiaanse Serie A, de Duitse Bundesliga en de Franse Ligue 1 zijn voorbeelden van competities die dit puntensysteem gebruiken.
Competities zoals de FIFA World Cup, UEFA Champions League en Olympische voetbaltoernooien passen dit systeem ook toe, vooral in de groepsfase. Soms, wanneer de punten zijn berekend, kunnen teams nog steeds eindigen met hetzelfde aantal punten. Hier wordt een tiebreak gebruikt. Een tiebreak is een ander criterium dat wordt gebruikt om teams te scheiden wanneer ze op gelijke punten eindigen.
Wat gebeurt er als je evenveel punten hebt?
Dit verschilt per competitie. Niet iedere competitie of toernooi heeft dezelfde regels. Hieronder leggen we het uit voor de drie belangrijkste competities en twee belangrijkste voetbaltoernooien.
Voetbal puntensysteem voor verschillende competities
Eredivisie (Nederland):
- De tiebreaker begint met het doelsaldo (verschil tussen gescoorde en geïncasseerde doelpunten).
- Als dat gelijk is, wordt gekeken naar het aantal gescoorde doelpunten.
- Pas daarna wordt gekeken naar de onderlinge resultaten.
Premier League (Engeland):
- Het proces begint met het doelsaldo.
- Als dat gelijk is, wordt gekeken naar het aantal gescoorde doelpunten.
- In uitzonderlijke gevallen, als alles nog gelijk is, wordt een play-off georganiseerd op neutraal terrein.
La Liga (Spanje):
- De tiebreaker begint met de onderlinge resultaten (head-to-head) tussen de teams met gelijke punten.
- Daarna wordt het doelsaldo bekeken, maar alleen tussen de gelijk geëindigde teams in onderlinge wedstrijden.
- Als het dan nog gelijk is, telt het totale doelsaldo.
UEFA Champions League:
- Onderlinge resultaten (head-to-head) zijn de eerste tiebreaker.
- Daarna wordt gekeken naar het doelsaldo in de onderlinge wedstrijden, en als dat gelijk is, het aantal uitdoelpunten.
- Als alles nog gelijk is, wordt gekeken naar het doelsaldo over alle wedstrijden in de groepsfase.
FIFA Wereldbeker:
- Het begint met het doelsaldo in alle groepswedstrijden.
- Als dat gelijk is, wordt gekeken naar het aantal gescoorde doelpunten.
- Daarna komt de head-to-head tiebreak.
- Ten slotte kan het aantal gele en rode kaarten de doorslag geven, zoals gebeurde met Senegal in 2018.
Een interessant voorbeeld van een unieke situatie was wat Senegal overkwam op het WK 2018 in Rusland. Senegal stond aan de ontvangende kant van een weinig voorkomende soort tiebreak. Ondanks dat ze exact op hetzelfde aantal punten eindigden als Japan en hetzelfde aantal doelpunten scoorden, werd Senegal in de groepsfase uitgeschakeld omdat ze meer gele kaarten verzamelden dan hun Aziatische tegenhangers.
Over het algemeen worden punten in voetbal op een algemeen aanvaarde manier berekend. De tiebreak wanneer twee voetbalteams op punten gelijk zijn, varieert dus van competitie tot competitie.